Yeni bir çalışma, doğum öncesi esrara maruz kalmanın (PCE) yavruları nasıl etkilediğine ve yaşam boyu nörogelişim için önemli sonuçlara ışık tutuyor. Molecular Psychiatry'de yayınlanan ve Alexandra Noble ve ekibi tarafından yürütülen araştırma, PCE'nin DNA metilasyonu üzerindeki, özellikle beyin gelişimi ve nörogelişimsel bozukluklarla bağlantılı genlerdeki moleküler etkisini araştıran türünün ilk örneği. Birleşik Krallık'taki Avon Boylamsal Ebeveyn ve Çocuk Çalışması (ALSPAC) ve Yeni Zelanda'daki Christchurch Sağlık ve Gelişim Çalışması (CHDS) olmak üzere iki boylamsal çalışmadan elde edilen verileri inceleyen bu araştırma, hamilelik sırasında esrar kullanımının DNA metilasyonundaki değişiklikler yoluyla gen ifadesinde nasıl kalıcı değişikliklere yol açabileceğini göstermektedir.
Esrar ve Hamilelik: Büyüyen Bir Endişe
Esrarın yasallaştırılması küresel olarak yayıldıkça, uzun vadeli etkilerinin kapsamlı bir şekilde anlaşılmamasına rağmen, hamilelik sırasında kullanımı daha yaygın hale gelmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'nde esrar kullanan hamile kadınların oranı 2017'de %3,4 iken 2022'de %7,0'a yükselmiştir. Bu artış, esrarın yasallaşması nedeniyle riskin azaldığı algısına bağlanıyor. Ancak bu yeni çalışma dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Araştırma ekibi, esrarın plasenta bariyerini geçebileceğini ve beyin gelişiminin önemli bir düzenleyicisi olan endokannabinoid sistemle etkileşime girerek gelişmekte olan fetüsü potansiyel olarak etkileyebileceğini vurgulamaktadır.Yaşam Boyunca DNA Metilasyon Değişikliklerinin Ortaya Çıkarılması
Çalışma, doğum, 7 yaş, 15-17 yaş ve 27 yaş olmak üzere farklı gelişim aşamalarında rahimde esrara maruz kalan yavruların DNA metilasyon profillerini inceleyen, türünün ilk büyük ölçekli epigenom çapında ilişkilendirme çalışmasıdır (EWAS). Gen ifadesini değiştirebilen epigenetik bir süreç olan DNA metilasyonu, genellikle madde maruziyeti de dahil olmak üzere çevresel faktörlerden etkilenmektedir. Araştırmacılar, LZTS2, NT5E ve NPSR1 gibi tutarlı değişiklikler gösteren genlerle, çeşitli zaman noktalarında belirli CpG bölgelerinde metilasyonda önemli değişiklikler tespit etti.Çalışma özellikle PCE'nin nörogelişim, nörotransmisyon ve nöronal yapıda yer alan yolları etkilediğini ortaya koymuştur. Bu moleküler değişiklikler, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), otizm spektrum bozukluğu (OSB) ve şizofreni gibi nörogelişimsel bozukluk riskinin artmasıyla ilişkilidir. Bu araştırma, bu risklere yol açan moleküler mekanizmaların daha fazla araştırılmasının önemini vurgulamaktadır.
Önemli Bulgular: PCE'den Etkilenen Genler ve Yollar
En çarpıcı bulgular arasında kortikal gelişimle bağlantılı olan TUBB2B ve hem nörogelişimsel gecikmeler hem de depresyon gibi psikiyatrik bozukluklarla ilişkili olan LZTS2 geninin farklı metilasyonu yer almaktadır. Ağır zihinsel engellerle ilişkili bir başka gen olan WAC'deki değişiklikler ergenlik döneminde gözlenmiştir.Çalışma ayrıca, belirli genlerin farklı gelişim aşamalarında metilasyon değişiklikleri gösterdiğini vurgulayarak, PCE'nin metilom üzerinde kalıcı etkileri olabileceğini düşündürmektedir. Örneğin, *NPSR1*, *NT5E* ve *CRIP2*'deki metilasyon değişiklikleri hem çocukluk hem de ergenlik döneminde gözlenmiş olup, beyin fonksiyonu ve bilişsel gelişimden sorumlu genler üzerinde uzun süreli etkilere işaret etmektedir.
Halk Sağlığı ve Gelecek Araştırmalar için Çıkarımlar
Bu araştırma, hamilelik sırasında esrar kullanımının uzun vadeli etkilerinin anlaşılmasında kritik bir adımı temsil etmektedir. PCE ile olumsuz nörogelişimsel sonuçlar arasındaki epidemiyolojik bağlantıyı destekleyen moleküler kanıtlar sunmaktadır. Bununla birlikte, yazarlar bu bulguları doğrulamak ve hamilelik sırasında esrar kullanımına ilişkin daha net kılavuzlar sağlamak için daha büyük kohort çalışmalarına ihtiyaç olduğunu vurgulamaktadır.Çalışmanın bulguları, özellikle esrarın yasal olduğu bölgelerde halk sağlığı politikası için acil sonuçlar doğurmaktadır. Hamile kadınlar arasında artan esrar kullanımı ve yavrular için potansiyel riskler göz önüne alındığında, doğum öncesi esrar kullanımı konusunda daha kapsamlı eğitim ve danışmanlığa acil ihtiyaç vardır.
Daha fazla ayrıntı için çalışmanın tamamına buradan erişilebilir (clearnet).
