Szósta, siódma i ósma rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ wzywająca do moratorium na karę śmierci:
wyniki głosowania w krajach, które utrzymały karę śmierci za przestępstwa narkotykowe (+ = za; - = przeciw; abs = wstrzymanie się od głosu)
| 2016 | 2018 | 2020 | Minimalne potwierdzone wyroki śmierci za przestępstwa narkotykowe, 2020 r. |
Bahrajn | abs | - | - | |
Bangladesz | - | - | - | |
Brunei Darussalam | - | - | - | |
Chiny | - | - | - | ? |
Kuba | abs | abs | abs | |
Egipt | - | - | - | |
Indie | - | - | - | |
Indonezja | abs | abs | abs | 77 |
Iran | - | - | - | ? |
Irak | - | - | - | |
Jordania | abs | abs | + | |
Kuwejt | - | - | - | |
Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna | abs | abs | abs | 13 |
Libia | - | + | - | |
Malezja | - | + | + | 25 |
Birma | abs | abs | abs | |
Korea Północna | - | - | - | |
Oman | - | - | - | |
Pakistan | - | + | - | |
Katar | - | - | - | |
Arabia Saudyjska | - | - | - | ? |
Singapur | - | - | - | 6 |
Korea Południowa | abs | abs | + | |
Sudan Południowy | + | abs | abs | |
Sri Lanka | + | + | + | 5 |
Państwo Palestyna | nie dotyczy | nie dotyczy | nie dotyczy | |
Sudan | - | - | - | |
Syria | - | - | - | |
Tajwan | n/d | n/d | nie dotyczy | |
Tajlandia | abs | abs | abs | 8 |
Zjednoczone Emiraty Arabskie | abs | abs | abs | |
USA | - | - | - | |
Wietnam | abs | abs | abs | 79 |
Jemen | - | - | abs | |
W 2020 r. odnotowano również znaczący aktywizm społeczeństwa obywatelskiego przeciwko karze śmierci. Ze względu na ograniczenia dotyczące osobistych zgromadzeń, wysiłki koncentrowały się w Internecie. Jednym z przykładów jest petycja wystosowana przez LBH Masyarakat w sprawie Merri Utami, indonezyjskiej pracownicy migrującej, która spędziła ponad dekadę w celi śmierci za to, że została podstępnie wciągnięta w handel narkotykami. Petycja, w której zwrócono się do prezydenta Indonezji Joko Widodo o ułaskawienie Merri, zebrała w chwili pisania tego tekstu ponad 19 000 podpisów. Warto zauważyć, że rzecznicy wielokrotnie wskazywali zaangażowanie opinii publicznej w Internecie jako jedną z kluczowych strategii opowiadania się przeciwko karze śmierci, co zostało omówione w specjalnej sekcji na końcu raportu. Znaczne zmniejszenie liczby egzekucji związanych z narkotykami jest niewątpliwie pozytywnym zjawiskiem - okazją dla krajów do ponownego przemyślenia konieczności i skuteczności tej polityki, a dla zwolenników do dalszego zintensyfikowania apeli o jej zniesienie. Niemniej jednak kara śmierci to coś więcej niż same egzekucje. W czasach pandemii COVID-19 funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości może utrudniać lub niemal uniemożliwiać przeprowadzanie egzekucji, ale niekoniecznie musi powstrzymywać nakładanie kary śmierci. Warto zauważyć, że
w 2020 r. co najmniej dziesięć krajów skazało co najmniej 213 osób na karę śmierci za przestępstwa narkotykowe, co stanowi wzrost o 16,3% w porównaniu ze 183 wyrokami potwierdzonymi w 2019 roku. Ta tendencja wzrostowa była szczególnie znacząca w niektórych krajach, takich jak Indonezja, gdzie w 2020 r. skazano na śmierć 77 osób za handel narkotykami (wzrost o 79% w porównaniu z 2019 r.). Z drugiej strony, znaczna liczba wyroków śmierci przyczynia się do rosnącej liczby osób przebywających w celach śmierci, gdzie wiele z nich spędziło ponad dekadę. To niezachwiane poleganie na karze śmierci - nawet w czasach wyjątkowych wyzwań - jest równie niepokojące, jak same egzekucje.
Należy zauważyć, że nadal istnieje wszechobecny i systemowy brak przejrzystości wokół kary śmierci, co stanowi naruszenie jasnych standardów międzynarodowych. Kwestia przejrzystości zaostrzyła się w 2020 r., kiedy to gromadzenie informacji na temat stosowania kary śmierci za przestępstwa narkotykowe było jeszcze trudniejsze niż w poprzednich latach. Jest to prawdopodobnie spowodowane zdominowaniem wiadomości przez COVID-19, ograniczeniami nałożonymi na przemieszczanie się i kurczeniem się przestrzeni społeczeństwa obywatelskiego; wszystko to negatywnie wpłynęło na niezależne monitorowanie kary śmierci. Jednocześnie kilka procesów ONZ dotyczących praw człowieka, takich jak przeglądy krajów przeprowadzane przez organy traktatowe i wizyty w krajach przeprowadzane przez specjalne procedury, zostało zatrzymanych lub opóźnionych, co spowodowało jeszcze mniejszą liczbę dostępnych zasobów do śledzenia stosowania kary śmierci. Sygnalizuje to pilną potrzebę wznowienia procesów monitorowania, aby zapewnić, że naruszenia i tendencje są dokumentowane i rozwiązywane. Dobrze zintegrowane monitorowanie i dokumentowanie praw człowieka powinno stać się niezbędnym elementem zapobiegania dalszym i przyszłym naruszeniom praw człowieka. Wreszcie, rok 2020 był również świadkiem regresji niektórych krajów, które planowały stosować surowsze kary za przestępstwa narkotykowe. Na przykład prezydent Filipin Rodrigo Duterte nadal dąży do przywrócenia kary śmierci w ramach swojej "wojny z narkotykami". W chwili pisania tego tekstu projekt ustawy, która miałaby przywrócić karę śmierci, został przyjęty w niższej izbie Kongresu i ma zostać omówiony w Senacie.